Khi các “ông lớn” năng lượng thay tên, đổi chiến lược

Từ thương hiệu quốc gia đến chiến lược năng lượng mới

Ngày 8/4/2025, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) chính thức công bố đổi tên, Thay vào đó, một cái tên mới xuất hiện trên bản đồ kinh tế quốc gia: “Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam”. Một sự thay đổi có vẻ kỹ thuật, tưởng chừng như chỉ là câu chuyện “thay biển hiệu”, nhưng thực chất là lời tuyên bố rõ ràng về một cuộc xoay trục chiến lược tầm quốc gia trong bối cảnh toàn cầu đang dịch chuyển mạnh mẽ sang năng lượng sạch và bền vững. đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng sau đúng nửa thế kỷ hình thành và phát triển. Sự kiện này không chỉ có ý nghĩa lịch sử đối với ngành năng lượng quốc gia mà còn thu hút sự quan tâm đặc biệt của giới chuyên gia, nhà đầu tư và công chúng, trong bối cảnh toàn cầu đang bước vào giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ sang các mô hình năng lượng sạch, bền vững hơn.

Petrovietnam – với dấu ấn “Petro” đã trở thành biểu tượng gắn liền với ngành dầu khí, là một trong những thương hiệu được nhận diện cao nhất trong hệ thống doanh nghiệp nhà nước Việt Nam. Tên gọi này không chỉ đại diện cho lĩnh vực hoạt động cốt lõi của tập đoàn, mà còn là một phần của bản sắc công nghiệp quốc gia suốt nhiều thập kỷ qua. Tuy nhiên, chính sự gắn bó bền vững ấy lại đặt ra bài toán lớn trong giai đoạn hiện nay: Làm thế nào để chuyển mình sang một hình ảnh mới, phù hợp với xu thế năng lượng tái tạo, nhưng không làm mất đi bản sắc đã tạo dựng?

Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) chính thức đổi tên thành “Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam”. Ảnh minh họa

Việc Petrovietnam đổi tên không chỉ nhằm làm mới hình ảnh thương hiệu mà còn là bước khởi đầu quan trọng cho một chiến lược dài hạn: Tái định vị tập đoàn như một nhà cung cấp năng lượng tích hợp, không chỉ giới hạn trong lĩnh vực dầu khí truyền thống.
Động thái này càng có ý nghĩa hơn khi đặt trong bối cảnh Việt Nam đã cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 theo thỏa thuận tại COP26. Để đạt mục tiêu này, các tập đoàn năng lượng quốc gia như Petrovietnam buộc phải có những chuyển đổi mang tính cấu trúc và định hướng chiến lược rõ ràng.

Khi các tập đoàn lớn đổi tên để chuyển đổi chiến lược

Petrovietnam không phải là đơn vị tiên phong trên thế giới thực hiện thay đổi tên gọi để phản ánh định hướng chiến lược mới. Trong hơn một thập kỷ qua, nhiều tập đoàn năng lượng hàng đầu quốc tế đã thực hiện những bước đi tương tự, không chỉ để làm mới hình ảnh mà còn để tuyên bố chiến lược chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch.

Điển hình là Tập đoàn Statoil của Na Uy. Vào năm 2018, Statoil chính thức đổi tên thành Equinor. Tên gọi mới là sự kết hợp giữa “equi” (công bằng, cân bằng) và “nor” (Na Uy), hàm ý không chỉ giữ lại yếu tố bản sắc quốc gia mà còn thể hiện cam kết phát triển bền vững. Cùng với việc đổi tên, Equinor công bố chiến lược đầu tư lớn vào điện gió ngoài khơi, hydrogen và các công nghệ carbon thấp, đánh dấu bước chuyển rõ ràng từ dầu khí sang năng lượng tái tạo. Hiện nay, Equinor là một trong những công ty hàng đầu châu Âu trong lĩnh vực năng lượng sạch.

Cùng với Equinor, Total – tập đoàn năng lượng Pháp – đã chính thức đổi tên thành TotalEnergies vào năm 2021. Cái tên mới với hậu tố “Energies” mang hàm ý rõ ràng: Công ty không còn là một “ông lớn dầu khí” truyền thống, mà là một nhà cung cấp nhiều loại hình năng lượng, từ dầu khí, khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG), đến năng lượng mặt trời, gió và hydrogen. Thay đổi này không chỉ là bước đi hình thức mà còn là một phần trong chiến lược trung hòa carbon đến năm 2050, phù hợp với các cam kết của Liên minh châu Âu. TotalEnergies đặt mục tiêu đến năm 2030 có 40% sản lượng điện đến từ năng lượng tái tạo, đồng thời đầu tư hàng chục tỷ USD vào điện gió, mặt trời và lưu trữ năng lượng.

Một ví dụ nổi bật khác đến từ Đan Mạch: DONG Energy, viết tắt của Danish Oil and Natural Gas. Năm 2017, công ty này đổi tên thành Ørsted – lấy theo tên nhà khoa học Hans Christian Ørsted, người phát hiện ra hiện tượng điện từ. Việc đổi tên này đi kèm với quyết định rút toàn bộ khỏi hoạt động than, dầu và khí, tập trung phát triển điện gió ngoài khơi. Hiện tại, Ørsted là công ty điện gió ngoài khơi số 1 thế giới và được đánh giá cao về chiến lược tăng trưởng bền vững, minh bạch và tiên phong trong lĩnh vực ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị).

Một số công ty khác đổi tên để phù hợp với bối cảnh chính trị và chiến lược dài hạn. Đơn cử như năm 2024, Cepsa của Tây Ban Nha đổi tên thành Moeve nhằm thể hiện rõ định hướng chuyển dịch từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo, đồng thời tái định vị thương hiệu trong bối cảnh chính sách năng lượng châu Âu thay đổi.

Từ các ví dụ quốc tế nêu trên có thể thấy một mẫu số chung: Đổi tên là bước đầu để truyền thông một chiến lược mới, nhưng để thành công cần đi kèm với hành động thực chất. Đó là các quyết sách đầu tư lớn, lộ trình chuyển đổi rõ ràng, cam kết phát thải thấp và sự thay đổi toàn diện trong cấu trúc tổ chức và mô hình quản trị. Đổi tên không chỉ là thay đổi hình ảnh bên ngoài mà là lời tuyên bố về bản chất mới, sứ mệnh mới.

Bài học cho Việt Nam

Trở lại với trường hợp Việt Nam, việc Petrovietnam đổi tên sau 50 năm có thể là bước đi tiên phong trong làn sóng chuyển đổi thương hiệu năng lượng quốc gia. Tuy nhiên, bài học từ các tập đoàn lớn cho thấy: đổi tên cần được đặt trong một lộ trình chuyển đổi sâu rộng và dài hạn. Đó là sự chuyển đổi không chỉ về hình ảnh, mà còn về tư duy lãnh đạo, cấu trúc tổ chức, chiến lược đầu tư và văn hóa doanh nghiệp.

Thứ nhất, tên gọi mới phải phản ánh đúng sứ mệnh và định hướng phát triển dài hạn. Nếu Petrovietnam xác định sẽ trở thành tập đoàn năng lượng tích hợp, cần cụ thể hóa điều đó bằng kế hoạch đầu tư vào các lĩnh vực mới như điện gió, hydrogen, năng lượng sinh khối, lưu trữ năng lượng…

Thứ hai, đổi tên cần đi kèm với tái cấu trúc mô hình tổ chức để gia tăng tính linh hoạt, khả năng thích ứng và tiếp cận thị trường tài chính xanh. Bài học từ Ørsted và Equinor cho thấy, những tập đoàn thành công trong chuyển đổi là những tập đoàn đã mạnh dạn rút khỏi lĩnh vực cũ, đầu tư bài bản vào công nghệ mới và chuyển dịch cơ cấu quản trị theo hướng minh bạch, hiện đại.

Thứ ba, các doanh nghiệp Việt Nam – đặc biệt là doanh nghiệp nhà nước – cần xem việc đổi tên là cơ hội để đánh giá lại vai trò và trách nhiệm của mình trong bối cảnh năng lượng toàn cầu đang thay đổi. Không chỉ phục vụ mục tiêu kinh tế, doanh nghiệp còn phải đồng hành cùng mục tiêu phát triển bền vững quốc gia và hội nhập quốc tế.

Với riêng Petrovietnam, việc đổi tên không thể tách rời khỏi vai trò đầu tàu trong thực hiện cam kết Net Zero của Việt Nam. Đổi tên là cơ hội để xác lập lại vị thế – từ biểu tượng của ngành dầu khí, trở thành biểu tượng cho giai đoạn phát triển xanh, minh bạch và hướng tới tương lai của đất nước. đổi tên sau 50 năm có thể là bước đi tiên phong trong làn sóng chuyển đổi thương hiệu năng lượng quốc gia. Tuy nhiên, để thành công như Equinor, TotalEnergies hay Ørsted, Việt Nam cần nghiêm túc đặt lại câu hỏi: Liệu sự đổi mới này sẽ đi kèm chiến lược gì? Đầu tư vào lĩnh vực nào? Có cam kết cụ thể về giảm phát thải? Và liệu có cải cách trong quản trị doanh nghiệp nhà nước để phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế?

Tầm quan trọng của tên gọi không chỉ nằm ở khả năng nhận diện thương hiệu, mà còn ở việc tên gọi truyền tải điều gì tới công chúng, nhà đầu tư và thị trường toàn cầu. Đặc biệt với các tập đoàn năng lượng có gốc gác nhà nước như Petrovietnam, tên gọi còn mang theo hình ảnh quốc gia, niềm tin xã hội và kỳ vọng chính sách. Do đó, việc đổi tên phải song hành cùng chiến lược đổi mới sâu rộng – không chỉ về sản phẩm, mà còn về tư duy, mô hình kinh doanh và vai trò xã hội.

Từ các ví dụ quốc tế có thể rút ra bài học quan trọng cho Việt Nam: Đổi tên là bước khởi đầu – cần thiết nhưng chưa đủ. Thành công đòi hỏi phải có hành động cụ thể, chiến lược chuyển dịch năng lượng nhất quán, và đặc biệt là sự cam kết lâu dài từ đội ngũ lãnh đạo doanh nghiệp đến cơ quan quản lý nhà nước.

Trong bối cảnh Việt Nam cam kết mạnh mẽ với chuyển đổi xanh, phát triển bền vững và hội nhập kinh tế quốc tế, việc Petrovietnam đổi tên nếu đi kèm với các bước đi chiến lược cụ thể hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu cho các doanh nghiệp nhà nước khác. Không chỉ là câu chuyện thương hiệu, đó còn là biểu tượng cho một giai đoạn phát triển mới của nền kinh tế Việt Nam: Hiện đại hơn, minh bạch hơn, và sẵn sàng với những thách thức của thời đại năng lượng sạch.