Mật ong Cao Bằng: ‘Gieo’ thương hiệu, ‘gặt’ đầu ra bền vững

Tiềm năng lớn từ nghề nuôi ong tại Cao Bằng

Nghề nuôi ong lấy mật tại Cao Bằng đã và đang trở thành một nghề phát triển kinh tế xã hội bền vững, mang lại thu nhập ổn định cho nhiều hộ gia đình khu vực dân tộc thiểu số và miền núi. Với hơn 330.000 ha rừng tự nhiên và hàng chục nghìn ha rừng trồng phân tán, tỉnh Cao Bằng sở hữu điều kiện lý tưởng cho nghề nuôi ong lấy mật. Toàn tỉnh hiện có hơn 300 hộ nuôi ong với quy mô từ 20 đến 300 đàn, sản lượng mật khai thác hàng năm đạt hơn 900.000 lít. Nghề nuôi ong không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc thụ phấn cho cây trồng, tăng năng suất và chất lượng mùa màng, đồng thời bảo vệ đa dạng sinh học và môi trường sinh thái.​

Nghề nuôi ong là một trong những nghề mang lại giá trị cao cho người dân Cao Bằng (Ảnh: Moit)

Các hộ nuôi ong tại địa phương chia sẻ, nghề nuôi ong mật không phải đầu tư quá nhiều tiền thức ăn bởi chủ yếu phụ thuộc vào nguồn hoa từ thiên nhiên. Khi hoa ở nơi này hết thì sẽ di chuyển đàn sang vùng khác có hoa để lấy mật. Cái khó của nghề chủ yếu là người nuôi ong phải chăm chỉ, chịu khó; nhưng bù lại, việc nuôi ong lại mang đến thu nhập không nhỏ cho các hộ gia đình, không chỉ ấm no mà nhiều hộ còn trở nên khá giả.

Nhận thức được tầm quan trọng của việc xây dựng thương hiệu, nhiều hộ nuôi ong tại Cao Bằng đã chú trọng nâng cao chất lượng sản phẩm, đồng thời xây dựng thương hiệu. Năm 2023, tỉnh có hai sản phẩm mật ong đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao: mật ong Đoàn Linh ở xã Minh Tâm, huyện Nguyên Bình và mật ong Hoàng Tung ở xã Hoàng Tung, huyện Hòa An. Đây là bước khởi đầu quan trọng trong việc nâng cao uy tín và mở rộng thị trường cho sản phẩm mật ong địa phương.​

Mật ong Đoàn Linh là một trong những thương hiệu mật ong Cao Bằng uy tín (Ảnh: Faceboo Mật ong Đoàn Linh)

Chị Ma Thị Kim Oanh, chủ thương hiệu mật ong Đoàn Linh, đã phát triển từ vài đàn ong ban đầu lên 100 đàn, thu hoạch từ 800 đến 1.000 lít mật mỗi năm, với thu nhập khoảng 200 triệu đồng/năm.

Tương tự, anh La Dũng đã xây dựng thương hiệu “Mật ong người Tày La Dũng”, cung cấp sản phẩm mật ong từ hoa rừng tự nhiên, được chứng nhận OCOP 3 sao cấp tỉnh. Anh Dũng chia sẻ: “Mảnh đất Cao Bằng địa đầu Tổ quốc là ‘người con’ được mẹ thiên nhiên ưu ái ban tặng một hệ sinh thái hết sức đa dạng, phong phú cùng những sản vật quý giá và độc đáo. Ngay tại nơi đây, trong sự hòa hợp của con người và thiên nhiên núi rừng, từng giọt tinh hoa được kết đọng lại. Ấy là những giọt mật ong từ hoa rừng tự nhiên thơm ngát, được chắt chiu bởi những người con dân tộc Tày Cao Bằng và được lan tỏa đến cho các vị khách dưới cái tên ‘Mật Ong người Tày La Dũng’.” ​

Mật Ong người Tày La Dũng là thương hiệu cung cấp sản phẩm mật ong có nguồn gốc 100% từ hoa rừng tự nhiên. Mỗi năm, ở nông trại La Dũng, mật ong được khai thác duy nhất một lần, bắt đầu từ đầu tháng 3 đến tháng 6 âm lịch là thời điểm mùa hoa rừng nở rộ nhất, tạo nên những giọt mật đậm đặc, tinh khiết mang hương vị đặc trưng nhất.

Sản phẩm mật ong “Người Tày” của nông trại La Dũng được gắn mã QR code truy xuất nguồn gốc và được nhiều khách hàng ưa chuộng. Nắm bắt xu hướng của thị trường, anh đẩy mạnh giới thiệu, quảng bá nông sản trên mạng xã hội Facebook, Youtube, mở rộng kênh tiêu thụ online. Trừ chi phí, trung bình mỗi năm mô hình kinh tế tổng hợp của gia đình anh thu về từ 250 – 300 triệu đồng; tạo việc làm cho 3 – 5 lao động thời vụ tại địa phương.

Tìm kiếm đầu ra ổn định cho sản phẩm mật ong

Để hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm mật ong, tỉnh Cao Bằng đã tổ chức nhiều hoạt động xúc tiến thương mại. Hàng năm, tỉnh tham gia hàng chục hội chợ triển lãm trong nước, hỗ trợ nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh tham gia các hội chợ trưng bày, giới thiệu các sản phẩm đặc trưng của tỉnh. Các sản phẩm mật ong đã được quảng bá tại hệ thống siêu thị lớn như Go, Winmart và các cửa hàng lưu niệm trên cả nước. Ngoài ra, tỉnh còn tổ chức nhiều hội chợ triển lãm thương mại trên địa bàn, miễn phí tiền thuê gian hàng và hỗ trợ một phần chi phí vận chuyển cho các doanh nghiệp và hợp tác xã tham gia.​

Tỉnh Cao Bằng chú trọng xây dựng thương hiệu, tìm đầu ra cho sản phẩm mật ong (Ảnh: Cổng Thông tin điện tử tỉnh Cao Bằng)

Mặc dù có tiềm năng lớn, nghề nuôi ong tại Cao Bằng vẫn đối mặt với nhiều thách thức như thiếu liên kết giữa các hộ nuôi ong, chưa có hiệp hội nuôi ong cấp tỉnh và việc xây dựng thương hiệu còn hạn chế. Để phát triển bền vững, cần thành lập các câu lạc bộ nuôi ong tại mỗi huyện để hỗ trợ kỹ thuật và tiêu thụ sản phẩm, đồng thời xây dựng thương hiệu chung cho mật ong Cao Bằng. Ngoài ra, việc áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong chăn nuôi, chăm sóc và thu hoạch mật ong cũng rất quan trọng.

Việc thiết lập quy trình xây dựng thương hiệu và chuỗi cung ứng nông sản đặc sản của tỉnh cũng được chú trọng. Sở Khoa học và Công nghệ đã tổ chức họp Hội đồng tư vấn đánh giá, nghiệm thu nhiệm vụ khoa học cấp tỉnh về việc này, nhằm tạo ra bộ quy trình chuẩn hóa cho các sản phẩm từ mật ong nói riêng và các sản phẩm nông sản khác nói chung, nâng cao giá trị cho sản phẩm.

​